Desaparecidas

A nena Tránsito Camiña subiu ó ceo o primeiro de maio á idade de oito anos. Lavaba a roupa no río. Así así. Así lavaba. Así así. Refregando tan forte ata desaparecerlle as mans. Tan forte ata desaparecerlle os brazos. Tan forte o corpo todo. Ata desaparecerse da historia.

Desaparecidas
La niña Tránsito Camina subió al cielo el primero de mayo a la edad de ocho años. Lavaba la ropa en el río. Así así. Así lavaba. Así así. Frotando tan fuerte hasta desaparecerle las manos. Tan fuerte hasta desaparecerle los brazos. Tan fuerte el cuerpo todo. Hasta desaparecerse de la historia.

ProVida

as bacterias propáganse ata penetrar o útero
escuros retretes antihixiénicos
onde furgar no corpo o corpo alleo
perforar
silenciar
sinalar
sabas enchoupadas co sangue putrefacto do berro
en min
clandestina
só medran as bacterias
despois da intervención
extírpanme o útero
os ovarios
cheiran a perexil
shock
amenemorte

ProVida
las bacterias se propagan hasta penetrar el útero
oscuros retretes antihigiénicos
donde hurgar en el cuerpo el cuerpo ajeno
perforar
silenciar
señalar
sábanas empapadas con la sangre putrefacta del grito
en mí
clandestina
solo crecen las bacterias
después de la intervención
me extirpan el útero
los ovarios
huelen a perejil
shock
amenymuerte

Lapis na noite

Inxustiza e dignidade

Eu, que uso a escrita como autoterapia, ía lendo, confundida, polas páxinas adiante do Lapis na noite. Parecíame estar ante un documental histórico e non podía esquecer unha outra longa noite de pedra. Literatura social. Non me custaba nada ʺverʺ, con total nitidez, os acontecementos que se me ían debullando, tal perfectos chícharos a saír da vaíña. E iso, coido, é mérito dunha prosa que amosa a Filoloxía que corre polas veas do autor. O amor pola lingua, pola cultura, pola historia e pola xustiza. Porque o verbo é reparar. E neste punto a literatura convértese na arma cargada de futuro dun pasado que debe ser presente. Porque non somos conscientes de que os anos pasan e eses mozos e mozas que hoxe enchen as aulas de calquera instituto non saben quen é Videla nin Quilapayún nin Viglietti nin as Madres de Plaza de Mayo. Non saben que hoxe, aquí, as cunetas tamén falan. O traballo de documentación desta novela é minucioso, unha característica do autor que xa se nos revelara na súa estrea co espello do mundo. Pero non é nada disto, ou precisamente todo isto, o que me fixo somerxerme na historia. Hai un punto máxico en que as fronteiras desaparecen, as xeográficas e as humanas, cruzamos a barreira do texto, da páxina, do espazo e do tempo é só se trata de persoas, de nós, dos nosos fillos e fillas, arrepiadas fronte á inxustiza. Que nunca é pasado.