O espello do mundo de Ramón Nicolás

Tremo. Cada vez que debo ler aquilo que escribe algún amig@, familiar ou só coñecido. E é que son eu "complicada", por non dicir "rara", con isto da literatura. Anos levo lendo practicamente só mulleres, practicamente só poesía e, con preferencia, contemporánea. Así pois, a novela dun home, de teor histórico e centrada no mil e pico, en principio, non entraría nas miñas preferencias. Pero, como non lela?

            E, así, achégome ó espello do mundo a uns poucos quilómetros do lugar onde a historia acontece. Rodeada de pedras que tragaron historias. Rodeada do silencio, moitas veces imposto, que agochan as construcións humanas cando os séculos avanzan cara ós devanceiros e devanceiras do futuro. A Ona Guiomar Méndez fáiseme carne e podo ver o remexer da touquinegra por riba das silvas e sabugueiros que larpan as pedras. Podo sentila abrindo a fenda do tempo ata pousar firmemente os pés na terra súa e agora miña. Damos a man a través do espello. O tempo esvaece. Rompen o silencio as voces esquecidas. E xusto mentres leo chega á aldea unha parella na procura das súas raíces. O avó, emigrante, exiliado, que deixara a casa no ano 1914. Hoxe só queda o lugar, a pegada do tempo a converterse en xabre. A memoria é unha necesidade.

            A novela fáiseme curta. Quero máis. Quero seguir escoitando a Martiño a arrincar o po da historia, a tomar con forza as rendas da súa propia vida. Quero saber de Guiomar, Constanza, Hildegarda, Eleonora. Quero que a avoa e Ermidas conten por que marcharon. Quero inserir a Icía como elo na cadea formidable de mulleres que foron e serán.

            Marabíllame a fluidez da linguaxe, a rapidez coa que se transita por unha historia de recendo antigo, de lingua exquisita que atrapa e nin o emprego, por veces, do latín, consegue entorpecer a lectura, dificultar a mensaxe. A mestría de xogar co presente e o ausente para ensarillarnos nunha historia que nos resistimos a abandonar cando concluímos as súas 191 páxinas.

            Finalizo felicitando ó autor pola súa estrea ó outro lado do quefacer literario e agradecéndolle a enorme tarefa que supón deitar luz sobre a escondida bibliografía dunha época, dunhas mulleres, dunhas vidas que fan parte da nosa. Grazas por levantar a memoria das pedras.

Canciones de espinas

A miña lectura de Canciones de espinas, da mexicana Marisol Vera Guerra, recollida no seu blog.

Mi lectura de Canciones de espinas, de la mexicana Marisol Vera Guerra, recogida en su blog.

http://mujerespejo.blogspot.com.es/2016/06/recension-de-canciones-de-espinas.html

Din do noso poemario...

Marisol Vera Guerra, a nosa querida e admirada poeta e, tamén, editora en Ediciones Morgana, www.edicionesmorgana.com, déixanos unhas emocionantes palabras sobre o noso poemario Nin pombas nin flores / Mater Lux (se o queres, escríbenos), acompañadas dunha potente ilustración:

Este libro es un útero, un refugio, una casa. Dos voces aúllan en tesituras rojas contándonos a los lectores cómo es "adentro", lo que allí ha pasado, las mutilaciones, las danzas, los besos. "Voy a parir desnuda de cadenas", dice Besteiros, "Voy a parir sin permiso y sin perdón"; completa desde su dimensión Piñana: "Aquí, donde ya no me dejan entrar, / está el lugar más sa(n)grado de mi carne". La primera en imágenes que cabalgan, desbocadas, sin espacio para el sosiego, con versos que se niegan a ser domesticados; la otra, con caminos horadados en el cuerpo, donde cada palabra es delicada espina que sostiene la esperanza.
Todas las mujeres en realidad sabemos de lo que estas dos poetas hablan, las que hemos parido y las que no, las que nunca parirán también, porque venimos del prístino huevo, cubierta la memoria de cortezas y unidas por la misma raíz. La poesía es el cordón umbilical que alimenta estas páginas. Este libro es un vientre y tú te hallarás dentro de él como en el primer día en que la luz alcanzó tus ojos.

Infinitas gracias, amiga.

(III e última) Crónica: De gatos, poesía e mulleres marabillosas

Chegamos. Como en todo este periplo estamos tendo relativa sorte co aparcamento e o tempo. Madrid, como Barcelona, recíbenos con sol pero sen unha calor excesiva. De novo un parque, outra vez nenos soltos movéndose sen parar, comendo area. E as miñas amigas chegan e explícolles o proxecto, móstrolles os libros e gústanlles. Varias nenas elixen o seu exemplar e sinto que o círculo, dalgunha maneira, se pecha. Que escribo para elas, para as súas maternidades diferentes, únicas, súas. E teño publicado convencionalmente pero facer o libro enteiro coas miñas propias mans é como maxia e, tamén dalgunha maneira, chega ás lectoras, cada unha identificada cunha portada que escollen, porque unha quere bruxas e outra flores e todo está alí pintado por e para elas. E encantoume autoeditar na casa, a man, tolas, e quero seguir facéndoo aínda que custe traballo imprimir e leve moitas horas pintar e non sexa eu precisamente Picasso. Grazas por vir Silvia, un pracer inmenso coñecerte. Grazas cueva, Cheli, Bibiana, Pilar, Anaís, Patricia, Inés... e familias. Grazas Chus (e a túa ludoteca!), Vanesa, grazas a todas por vir. De novo o tempo voou e era hora de regresar por fin a casa. De novo ceamos no coche. De novo durmo, o fútbol na radio, a noite caíndo, facemos quilómetros para os 2000. Só en tres días. Volvemos xa sen calor nin aire que importe. Sen ruído de estrada atronando ventás. Volvemos sen gato, con esperanza, a súa nova vida acabada de abrirse con 11 anos felinos. O contrato de adopción firmado. Volvemos con libros feitos e sen libros que quedaron xa con outras vidas. Volvemos con fame da nosa cama, a nosa casa, a nosa vida sen edificios nin asfalto nin coches. Fame de verde, árbore, terra, cans, gatos, canto dos paxaros, traxectos de lesmas, ensalada da horta, silencio na noite só cortado pola luz do patio do veciño. Volvemos de nenos durmidos, unha e media da madrugada. Volvo cargada de fe. Volvo para seguir crendo na loucura.

(II) Crónica: De gatos, poesía e mulleres marabillosas

As seis da mañá cando número dous esperta. Está descolocado. Quedara durmido no coche, non sabe onde está. Esperto eu cun vulto no pescozo, baixo a orella esquerda. Un ganglio. Doe e esténdese orella arriba mandíbula abaixo. Carraspeira. Dóeme a gorxa, xusto hoxe que teño que presentar o libro. O libro, ese que temos a medio terminar, que nos faltan copias e montaxe e só unha mañá por diante. Por sorte a acupuntura funciona, os nenos xogan ben entretidos e nós poñémonos en marcha. Decidimos, por rapidez e comodidade, fotocopialo. Uns 700 folios para dobrar un a un, que xa chegan pasando o mediodía. Alí tod@s dobramos e dános a hora de comer e aínda falta e menos mal que Anna ten unha grampadora eléctrica e, in extremis, grampan copias e portadas mentres eu escribo a man os títulos, o nome da pintura, o número de exemplar. Non nos dá tempo de acabar pero saímos cos libros que temos. Quedaramos nun parque, onde é máis fácil que estean os nenos entretidos. Levamos unha mesiña para poñer mel e pan galego, degustación de Mel e Punto. E alí nos plantamos, á sombra. Anna fixera un cartel e pegárao polo barrio. E alí, en Barcelona, coñecín por fin a dúas mulleres das grandes, desas ás que hai que seguir de preto, para aprender e admirar. Coñecín en carne a Anahi e a Imma, matrona, que viña directa de atender un parto que se iniciara xusto esa mañá. Nin parara a comer. Grazas a ambas por vir e por ese anaco de charla sobre libros e maternidades. Quédanme tan curtas as palabras que aínda hoxe me parece soño. 

O tempo voou e xa é hora de marchar, tócanos viaxar a Zaragoza. Antes terminamos de grampar os poemarios, recollemos, despedímonos e ó saír de Barcelona pasamos pola Sagrada Familia. Que non se diga, fago foto en marcha. Das cidades só me gusta a pedra. Edificios, asfalto e coches. Todas son iguais para min.

Chegamos a Zaragoza de novo cos nenos durmidos. De novo amañámonos cun sofá cama ó lado dun colchón. Comezo a descolocarme, tantos quilómetros, tan poucas horas e tantos cambios. É unha parada breve, durmir, almorzar, marchar, e outra vez outra quedada noutro parque. Xusto a chuvia comeza a caer con forza cando temos que despedirnos. Saímos ó mediodía, comemos no coche co tempo xusto para chegar a Madrid, onde tamén temos presentación do poemario e degustación de mel Mel e Punto. Durmo no coche incontrolablemente.(continuará)
Aquí en castellano: http://maternario.blogspot.com.es/2016/06/ii-cronica-de-gatos-poesia-y-mujeres.html